Không chỉ dành riêng cho việc tiến vua nữa, ngày nay “dân đen” chúng ta cũng có thể thưởng trà, ngâm thơ khi du lịch Huế. Cái thú vui tao nhã này lúc xưa chỉ có bậc vua chúa, quan lại mới được tận hưởng bởi sự cầu kỳ trong khâu chế biến. Đây lại chính là một điểm thu hút mọi người đi Huế để trải nghiệm cảm giác “quý tộc” này.
Trà Cung đình Huế từ lâu đã trở thành một nét ẩm thực vừa tinh tế, vừa sang trọng đặc trưng của mảnh đất Cố đô. Từ khâu chọn nguyên liệu, cách bảo quản, hình thức pha chế, ướp… cho đến việc thưởng thức đều đã trở thành nghệ thuật– một nét đẹp của mảnh đất Di sản này.
Gọi là trà cung đình bởi thú uống trà, thưởng trà xuất phát từ cung đình Huế. Trước đây, văn hóa này chỉ dành cho vua quan do sự cầu kỳ trong việc chuẩn bị để nấu 1 ấm trà cho đến các nghi thức cầu kỳ của việc thưởng trà, người dân thường không có điều kiện để thực hiện.
Người dân ở Huế ngày nay vẫn kể câu chuyện về việc thưởng thức trà xưa kia chỉ dành cho vua. Để pha trà cho vua, vào buổi chiều tối các thị nữ trong cung sẽ chèo thuyền ra hồ Tĩnh Tâm trong Hoàng Thành và cho trà vào giữa những búp sen. Sáng sớm hôm sau sẽ ra hồ sen để lấy trà đã được ướp mùi sen thiên nhiên, tinh khiết pha dâng lên vua. Trà cung đình dành cho vua không sử dụng 1 bộ ấm chén cho cả 4 mùa mà phải có bốn loại chén khác nhau để phù hợp với thời khắc Xuân, Hạ, Thu, Đông. Đấy là câu chuyện kể về ngày xưa. Giờ đây trà cung đình được bán phục vụ cho mọi tầng lớp. Cách thức pha và thưởng trà cũng không còn quá cầu kỳ như vậy nữa, song với người Huế uống trà vẫn là một hình thức nghi lễ, một nét đẹp văn hóa cần giữ gìn.
Trà cung đình Huế không chỉ là một thức uống giải khát mà còn là liều thuốc bổ cho sức khỏe. Có nhiều loại trà khác nhau mà mỗi loại lại là một bài thuốc. Có trà dành cho người già để bình ổn huyết áp, có trà dành cho phụ nữ giúp làm đẹp da, có trà lại dành cho thành niên giúp tăng cường sinh lực lại có cả loại dành cho người bị bệnh tiểu đường hay có những loại giúp người uống bắt căng thẳng, giảm stress…
Chỉ cần nghe thế thôi là đã đủ biết để có một ấm trà không hề đơn giản. Nguyên liệu đế pha trà tất nhiên là gồm phần trà và nước, ngoài ra tùy theo từng vị mà thêm các thành phần hoa, quả hay các loại lá khác nhau. Tuy cũng chỉ từng đấy công đoạn nhưng mỗi công đoạn của trà cung đình cầu kỳ hơn bình thường khá nhiều. Từ việc hái trà đã phải tuân thủ nghiêm ngặt theo quy định, hái giờ nào, hái ra sao, cắt ngắt ngọn, ngâm tẩm trà trong bao lâu, phơi và sấy khô như thế nào… Nước để pha trà phải là nước mưa được hứng vào chum, vại sạch; nếu là lấy nước giếng thì phải nước giếng có độ sâu như thế nào…Phức tạp, cầu kỳ như thế mới chỉ là công đoạn chuẩn bị nguyên liệu. Đến phần thực hiện mới lắm công phu, nước sôi phải đảm bảo chỉ ở dạng sủi tăm, nước sôi quá già sẽ làm cho trà bị nồng, giảm hương thơm. Nước non sẽ không đủ đảm bảo trà tiết ra đủ chất, đủ vị… Sau đó là tùy vào từng loại trà mà thêm các thành phần hoa quả hoặc một vài thứ lá cây quý nào đó.
Những gia đình làm trà cung đình ở Huế hầu hết đều thuộc dòng dõi vua quan triều nhà Nguyễn với những bí quyết riêng được truyền qua nhiều thế hệ. Một tách trà cung đình Huế là sự hòa hợp theo quy luật âm – dương.
Du lịch Huế trong mùa đông bạn sẽ bắt gặp những cơn mưa phùn, từng đám mưa bụi bay nhè nhẹ trong gió đông se lạnh– để sưởi ấm lòng người còn có gì quý hơn một ấm trà thơm còn nóng trong làn khói nhè nhẹ lan tỏa. Bạn hãy tới và đắm mình trong hương thơm của trà đang hòa vào khung cảnh thơ mộng của Huế mộng mơ.
Địa chỉ tham khảo: Vỹ Dạ Xưa – 131 Nguyễn Sinh Cung, Vỹ Dạ, Thành phố Huế
