Đi Cần Thơ mà không biết đến bánh tét lá cẩm là một thiếu sót lớn và vô cùng lớn đối với những tín đồ ẩm thực.
Bánh tét truyền thống gồm: lá chuối, nếp, đậu xanh và mỡ heo. Tuy nhiên, từ gần nửa thế kỷ nay, bánh tét truyền thống đã được hóa thân thành một món ăn hấp dẫn hơn, màu sắc hơn và “lãng mạn” hơn với nhiều cách khác nhau. Nổi bật hơn cả là bánh tét lá cẩm Cần Thơ.
Cần Thơ “gạo trắng nước trong” với bao nhiều đặc sản khiến người ta nao lòng nhưng đã đến Cần Thơ mà không ăn bánh tét lá cẩm thì coi như uổng cả cuộc đời.
Bánh tét lá cẩm do bà Huỳnh Thị Trọng “cầm trịch” nên ở đây người ta thường gọi “bánh tét lá cẩm nhà họ Huỳnh” là vì lẽ đó. Bà Trọng cho biết bà được chồng là ông Đường Hữu Kiết truyền dạy nghề làm bánh Tây. Hơn 40 năm kể từ ngày chồng mất, ngoài làm bánh Tây, bà Trọng còn làm những món bánh ta đặc sản mà bà học được từ thời thiếu nữ. Trong số các loại bánh dân gian, món xôi lá cẩm của bà Trọng ngon nức tiếng. Từ đó, bà nghĩ cái màu lá cẩm đẹp đến mê mắt, sao mình không chuyển nó sang những đòn bánh tét trắng trơn, đơn điệu từ bao đời nay? Thế là qua tay bà Trọng, món bánh tét lá cẩm “quyến rũ” đã ra đời.
Cải tiến màu bánh đã xòng, bà tiếp tục bắt tay vào việc cách tân nhân bánh. Tham khảo nhưn bánh ú tôm thịt của người Tiều (Triều Châu, Trung Quốc), bà Trọng thử đưa tôm khô, lòng đỏ hột vịt muối, lạp xưởng… vào trong đòn bánh tét truyền thống (vốn chỉ đơn giản với đậu xanh nhân mỡ) để biến thành món bánh tét lá cẩm hiện đang chiếm lĩnh thị trường. Theo bà Trọng, bánh tét lá cẩm nhà họ Huỳnh là một “tập đoàn”, được phân bổ trên thị trường như sau: Tài Hoa (kết hợp tên con trai và con dâu), Bé (của con rể bà Trọng) và của người anh cả Đường Hữu Kiệt. Ba lò này hoạt động từ ba chục năm nay. Lò bánh Bé bán chợ Bình Thủy; lò Tài Hoa bán ở chợ An Nghiệp và lò Kiệt chỉ làm bán dịp Tết Nguyên đán, theo nhu cầu của khách hàng.
Bánh tét lá cẩm nhà họ Huỳnh được bán trên thị trường với khá giá rẻ: Bánh tét thập cẩm đặc biệt: 90k, bánh tét thập cẩm: 70k, bánh tét đậu mỡ : 50k, bánh tét đậu chay, đậu ngọt: 50k, bánh tét nhân chuối : 45k. Bánh được gói chắc chắn và đẹp mắt khiến ai cũng muốn dùng thử ngay.
Bà Trọng chia sẻ thêm về bí quyết có một đòn bánh tét lá cẩm ngon đúng chuẩn: Đầu tiên là nếp. Để có những hột nếp ngon, phải là nếp không lộn gạo. Lá cẩm tươi, rửa sạch, nấu, lược lấy nước làm màu bánh. Đậu xanh ngâm, nấu nhừ. Nước cốt dừa nạo… Cho gạo trộn nước lá cẩm và nước cốt dừa, nêm nếm muối, đường, xào trên bếp lửa, khoảng 1 tiếng đồng hồ cho màu lá cẩm cũng như nước cốt dừa ngấm đầy hột nếp, vừa chín khoảng 30%. Xào là khâu quan trọng. Xào dư nước, bánh nhão, bời rời, chèm nhẹp. Để có bánh ngon phải buộc bánh bằng dây nylon. Xưa kia, theo truyền thống, bánh tét phải cột bằng dây lát. So với dây lát, dây nylon có ưu điểm là chắc, buộc lẹ, năng suất cao. Bánh tét phải nấu bằng củi, khoảng 4 – 5 tiếng đồng hồ.
Được yêu thích và nhân rộng, bánh tét lá cẩm những năm gần đây đã vươn xa đi khắp các tỉnh thành phía Nam, ra cả Hà Nội. Ở Sài Gòn, nhiều gia đình làm bánh còn đặt hẳn chi nhánh để tiện việc mua bán.
Vậy nên có dịp đi Cần Thơ nhớ ghé lò bánh của “nhà họ Huỳnh” để thưởng thức loại bánh truyền thống mà đầy mới lạ này ở xứ Tây Đô nha. Mùi thơm của lá cẩm, dẻo ngọt của nếp, béo ngậy của nước dừa hòa quyện cũng nhân bánh sẽ không làm bạn phải thất vọng đâu.
“Bánh tét lá cẩm Cần Thơ/ Ăn vào thích thú, ngẩn ngơ cả người”
