Là nước nông nghiệp, cơm là món ăn không thể thiếu trong mỗi gia đình người Việt. Ngoài món cơm trắng hàng ngày, ở mỗi vùng miền lại có những món cơm được chế biến riêng với độ ngon đã được khẳng định.
1. Cơm lam
Cơm lam là món cơm có nhiều tỉnh vùng cao. Từ các tỉnh miền núi phía Bắc cho đến các vùng Đắk Lắk, Tây Nguyên, bạn đều rất có thể tìm thấy món cơm lam. Có thể cách thức nấu cơm lam ở mỗi vùng sẽ có chút khác biệt về gạo hay cách chế biến, nhưng đều có điểm chung là được nấu trong ống tre, giang hoặc ống nứa còn tươi.
Mỗi ống tre, nứa vốn nhỏ nên nấu cơm lam cũng có phần cầu kỳ hơn cơm thường. Tuy vậy, khi chín, món này thơm hơn và ngọt hơn do thấm nước của phần ống tiết ra. Thêm nữa, gạo để nấu cơm lam thường là gạo nương nên có độ mềm, dẻo đặc trưng.
Cơm lam thường được chế biến bằng cách nướng chín trên lửa nên có mùi thơm rất đặc trưng. Khi ăn có thể ăn nguội hoặc nướng nóng lại đều rất ngon. Món cơm này dù ăn kèm với muối vừng hay thịt nướng đều khiến người ta nhớ mãi về hương vị của nó.
2. Cơm cháy Ninh Bình
Vùng đất Ninh Bình có khá nhiều món ăn đặc sản, mà nổi tiếng nhất phải kể đến thịt dê và cơm cháy. Nếu thịt dê không phải ai cũng ăn được thì cơm cháy lại là món từ người lớn đến trẻ nhỏ, từ chị em đến đấng mày râu đều ưa thích. Cơm cháy Ninh Bình khác với cơm cháy ở các vùng khác khi không ăn kèm ruốc mà chỉ đơn giản là cơm cháy nồi gang dày đáy.
Phần cơm cháy sau khi được lấy khỏi nồi sẽ đươc sấy khô, cho vào chảo rán vàng để có độ giòn xốp. Đặc biệt cơm cháy Ninh Bình được ăn cùng nước sốt chế biến rất cầu kỳ. Phần nước sốt này bao gồm thịt, tim, cật, nấm, cà rốt với độ sánh nhất định. Khi ăn, cơm cháy được bẻ nhỏ chấm nước sốt, ăn kèm nhân, món ăn vì thế vừa đậm đà, vừa ngon miệng, đủ chất. Và cũng bởi thế, đã ăn cơm cháy Ninh Bình một lần, ai cũng nhớ mãi.
3. Cơm âm phủ – Huế
Cơm âm phủ là một món ăn có từ lâu đời của đất cố đô, rất đậm “chất Huế”. Cái tên “cơm âm phủ” này thoạt nghe có thể khiến nhiều thực khách bối rối, nhưng thực chất khi tận mắt, hẳn bạn sẽ đổi ý ngay vì món cơm này rất màu sắc và dĩ nhiên ăn cũng rất ngon.
Cơm âm phủ gồm các nguyên liệu như: cơm trắng, tôm, thịt nướng, chả lụa, trứng tráng, rau thơm, dưa leo, đồ chua đi kèm một chén nước mắm pha loãng… Người ta có thể xếp cơm ở giữa rồi để thức ăn kèm thành từng món xung quanh hoặc phủ đều trên mặt cơm. Ngoài đồ ăn chế biến khéo, một phần rất quan trọng để tạo nên sự khó quên cho món cơm này là gạo để nấu cơm phải là gạo ngon.
Trước kia, cái tên cơm âm phủ ra đời để chỉ bữa ăn của những người lao động đêm, người ta đem cơm và các loại rau, thịt… để chung một tô rồi trộn đều lên ăn trong bóng tối nhá nhem. Ngày nay, món ăn này đã trở thành một trong những món ăn độc đáo rất riêng của xứ Huế, và xuất hiện từ những quán ăn bình dân cho đến những nhà hàng sang trọng.
4. Cơm hến Huế
Ngoài món cơm âm phủ, khách du lịch khi đến Huế cũng rất hào hứng với một món cơm nữa đó chính là cơm hến. Thậm chí so về danh tiếng, cơm hến có phần còn được biết đến nhiều hơn so với cơm âm phủ.
Cơm hến là món ăn nguội, thường được đựng trong những chiếc tô nhỡ và được trình bày rất đẹp mắt. Một tô cơm hến gồm có cơm trắng để nguội trộn với hến xào qua dầu ăn và gia vị, hành phi, tóp mỡ, rau thơm, đậu phộng, da heo chiên phồng, ớt sừng, nước hến chan kèm ít mắm ruốc dậy mùi thơm “nức mũi”. Tất cả những nguyên liệu đó khi ăn được trộn đều tạo nên vị béo bùi, ngon ngọt và hương thơm tự nhiên của thịt hến vô cùng thanh mát.
5. Cơm gà Hội An
Nhắc đến các món cơm nổi tiếng của Việt Nam, tất nhiên không thể bỏ qua món cơm gà Hội An thần thánh. Món cơm này thậm chí luôn nằm trong danh sách các món ăn phải nếm khi đến phố Hội với đặc trưng là hạt cơm vàng nhạt, rất tơi. Ăn kèm đó là thịt gà phải săn chắc, luộc vừa đủ để không quá mềm hoặc quá dai.
Người bán xới những muôi cơm vàng óng, xếp thịt gà lên rồi cho thêm rau thơm Trà Quế, đu đủ bào sợi, ít nước dùng và ớt tương màu đỏ đẹp mắt. Ăn miếng cơm gà Hội An, thấy ngay được cái bùi của cơm nấu khéo, vị ngọt của thịt, vị thơm của rau và cái cay của ớt hòa quyện, tạo nên hương vị ngon khó chối từ.
Một phần cơm gà có giá khoảng 40 ngàn, rất đáng để thử. Hội An hiện tại có rất nhiều quán cơm gà, ngoài quán bà Buội, bạn còn có thể ghế chợ hay những tiệm cơm bất kỳ để thưởng thức món ăn này.
6. Cơm tấm Sài Gòn
Dĩ nhiên trong danh sách các món cơm nổi tiếng và phổ biến của Việt Nam, ta không thể không nhắc đến món cơm tấm. Cơm tấm có nhiều ở các tỉnh miền trong, nhưng nói đến cơm tấm, người ta sẽ nhớ ngay đến Sài Gòn với những phần cơm ra tấm, ra món và đồ ăn kèm thì đa dạng vô cùng.
Cơm tấm Sài Gòn có hàng tá đồ ăn kèm cho bọn lựa chọn nào là sườn nướng, bì sợi, chả hấp, trứng ốp la, đùi gà chiên… Đi kèm là dưa leo, cà chua, xà lách cùng chén nước mắm cho đỡ ngán.
Cơm tấm Sài Gòn có thể ăn vào bất cứ thời điểm nào, từ bữa sáng cho đến bữa khuya. Giá bình dân, vị ngon đã được khẳng định, chẳng trách cơm tấm đã trở thành một phần không thể tách rời của Sài Gòn. Và có lẽ vì thế, nhiều người đi xa, chỉ đau đáu mong về chỉ để ăn một phần cơm tấm bình dân lề đường.
