Tháp Chiên Đàm
Tháp Chiên Đàn (Chiên Đàn là từ được phiên âm từ chữ Chandan của tiếng Phạn, có nghĩa là cây lô hội) là một trong những ngôi tháp cổ của Champa, hiện đang còn tồn tại ở làng Chiên Đàn, thuộc xã Tam An, thị xã Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam, cách thị xã Tam Kỳ 5 km về phía Bắc, cách Đà Nẵng 60 km về phía Nam, bên cạnh quốc lộ 1A.
Chiên Đàn là cụm ba tháp Chàm đứng song song với nhau theo trục Bắc – Nam, hướng mặt về phía Đông, 3 tháp gồm: Tháp Bắc, Tháp Giữa và Tháp Nam được xây vào cuối thế kỷ XI là nơi thờ cúng ba vị thần: SIVA, VISHNU, BRAHMA.
Mỗi tháp còn được gọi là một Kalan, Kalan là kiến trúc quan trọng nhất trong quần thể đền – tháp, nó tượng trưng cho một tiểu vũ trụ. Theo quan niệm của Ấn Ðộ giáo, Kalan có 3 phần:
– Ðế tháp gọi là Bhurloka tượng trưng cho thế giới trần tục
– Thân tháp gọi là Bhuwarloka tượng trưng cho thế giới tâm linh, nơi con người tự thanh tịnh chính mình để có thể tiếp xúc với tổ tiên đã hòa nhập với thần linh
– Mái tháp gọi là Swarloka tượng trưng cho thế giới thần linh, nơi chư thần tụ tập, tất cả quay mặt về hướng Đông và được xây dựng trong suốt thế kỉ 11 và 12.
Tháp Chiên Đàn còn có những Kalan độc đáo với hệ thống những nền móng làm bằng đá sa thạch được bảo quản ở chính vị trí nguyên thủy của nó.
Hồ Phú Ninh
Cảnh đẹp của hồ nước cùng hệ động, thực vật phong phú đa dạng và hệ thống nhà nghỉ – nhà hàng tiện nghi, chính là nét hấp dẫn để thu hút du khách tìm đến với Phú Ninh và nó được ví như một Hạ Long thu nhỏ ở miền Trung.
Phú Ninh – tên gọi của một làng quê nhỏ nằm bên bờ con sông Quán, ngay từ buổi sơ khai thuộc xã Tam Ngọc, huyện Phú Ninh (Quảng Nam). Ngày nay, Phú Ninh được biết đến là một trong những công trình đại thủy nông lớn tầm cỡ quốc gia, đây là niềm tự hào cho những người con của miền quê xứ Quảng Nam.
Nằm cách thành phố Tam Kỳ (Quảng Nam) khoảng 7 km về phía Tây Nam, hồ Phú Ninh đã trở thành điểm đến quen thuộc của những người dân thành phố Tam Kỳ và các vùng phụ cận vào những dịp lễ tết hay ngày nghỉ cuối tuần.
Bao quanh hồ Phú Ninh là những núi non, hồ, suối thơ mộng, những rừng phi lao, bạch đàn, thông tươi tốt với màu xanh bất tận in bóng lung linh dưới mặt hồ, tương phản trên nền nước xanh, đảo thẳm một màu sương khói, mênh mông.
Nơi đây còn là nơi bảo tồn hàng trăm loài thực vật và dược liệu quý cùng hệ động vật phong phú quý hiếm như sói đỏ, khỉ mặt đỏ, gấu, sơn dương…gồm nhiều loài chim, 34 loài thú, 26 loài bò sát và 14 động thực vật được ghi vào sách đỏ.
Cảnh quan thiên nhiên đặc sắc, khí hậu trong lành, mát dịu, non nước hữu tình giúp du khách như quên đi bao căng thẳng và phiền muộn đời thường. Thấp thoáng trên những hòn đảo rợp bóng cây là những nhà nghỉ dưỡng, đẹp hài hoà cùng cảnh trí thiên nhiên hữu tình.
Di tích lịch sử Bãi Sậy Sông Đầm
Tọa lạc tại thôn Vĩnh Bình, xã Tam Thăng. Bãi Sậy Sông Đầm là một vùng đầm nước rộng lớn được hình thành từ thời xa xưa với diện tích tự nhiên khoảng 180 ha, mực nước sâu trung bình 1,6 m. Trong đó, riêng Bãi Sậy là 40 ha, ban đầu người dân trong vùng gọi là Vũng Tràm.
Bãi Sậy trông giống như cái dều phình ra của dòng sông Đầm, nước chảy hiền hoà, có nhiều nguồn lợi thuỷ sản phong phú lắm cá nhiều tôm và các loại chim cư trú trong Đầm. Do địa hình phức tạp lau sậy um tùm nên ai muốn đi vào bên trong Bãi Sậy phải là người am hiểu và thông thạo địa hình có thể dùng ghe nhỏ chống sào men theo những lối mòn vào bên trong Bãi Sậy.
Cơm gà Tam Kỳ
Qua Tam Kỳ (Quảng Nam) là đến với xứ sở của món cơm gà. Không rõ món cơm gà nổi tiếng từ lúc nào, nhưng thương hiệu cơm gà bà Luận thì đã có tiếng hơn 50 năm qua. Dù có đến cả chục nhà hàng mọc lên trong thành phố này, song người đi trên quốc lộ 1A cũ đa phần dừng lại với cơm gà bà Luận. Nếu bạn không biết địa chỉ cụ thể, có thể hỏi bất cứ ai trên phố cũng được hướng dẫn tận tình. Còn nếu bạn muốn ăn dân dã hơn, có thể tạt qua những quán hàng trên phố để thưởng thức.
Cơm gạo mới được nấu bằng nước luộc gà, hạt cơm bóng mượt. Nguyên liệu chính là gà Tam Kỳ chính hiệu, loại gà thả trong sân, vất vả tìm thức ăn nên thịt chắc, da mỏng. Gà luộc chín, thịt săn mà vẫn mềm, thơm ngọt. Cơm nấu chín kèm thịt gà, xung quanh là những món gia vị và đặc biệt không thể thiếu bát mắm tỏi mang hương vị mặn mòi của biển.
Đĩa cơm gà Tam Kỳ được bưng ra với đủ màu sắc bắt mắt. Màu vàng nghệ của cơm, màu ngà của thịt gà, màu đỏ của ớt, màu xanh của đu đủ, rau răm, màu tím của hành củ, tất cả đều là sản vật của địa phương. Đĩa cơm ngon chứa đựng cả tinh hoa của mảnh đất Quảng Nam.
Nem lụi
Nhắc đến Tam Kỳ người ta sẽ nghĩ ngay đến cơm gà Tam Kỳ, nhưng ghé qua ăn cơm gà mà không ghé qua quán nem lụi thì quả là một thiếu sót lớn trong hành trình của bạn. Cũng là nem lụi nhưng ở Tam Kỳ người ta thường gọi nem nướng. Tuy không phải là đặc sản nổi tiếng bằng những món ăn khác nhưng nem lụi ở đây lại mang một hương vị rất riêng, rất “Quảng”.
Nem lụi Tam Kỳ thường được chế biến khá đơn giản với thịt heo giã nhuyễn trộn với bì thái mỏng, cùng mỡ heo thái hạt lựu ướp cùng với muối, tiêu, đường. Sau đó lụi hỗn hợp trên vào từng chiếc đũa tre nhỏ và nướng trên bếp than hồng. Khi đến gần khu vực bán, hay bước chân vào quán, mùi thơm ngất ngây từ những chiếc nem được nướng vàng ươm trên bếp than hồng đã khiến thực khách khó mà cầm lòng được.
Nước chấm nem lụi cũng là một trong những yếu tố quyết định món ăn có ngon hay không. Cũng đậu phụng xay, cũng nước mắm, cũng đường để tạo thành một hỗn hợp sền sệt nhưng ở mỗi nơi hương vị lại rất khác nhau mà chúng ta, những thực khách khó có thể giải thích được, chỉ biết rằng nó mang đặc trưng của từng miền.
Giống như hầu hết món cuốn ở Quảng Nam khác, món nem lụi ngon hay không phục thuộc rất nhiều vào nước chấm và rau sống. Mỗi nơi có một đặc trưng riêng như nem lụi ở Tam Kỳ có một điều đặc biệt không thể thiếu ram chiên giòn. Cứ tưởng như nó chỉ là một thứ phụ nhưng khi thiếu ắt hẳn mất đi đến mấy phần ngon. Nhẹ cắn vào gói ram, âm thanh giòn tan, nhè nhẹ rung màng tai nhưng lại líu ríu đầu lưỡi mới thật thú. Nem lụi phải ăn đúng cách mới cảm nhận được hết cái ngon, cái tinh túy của món ăn. Nem lụi được cuốn kèm với bánh tráng và rau sống. Bánh tráng để ăn nem lụi là loại bánh tráng mỏng, rau sống thì phải có vị chua của xoài, chát của chuối, thơm mát của xà lách, tía tô, rau ngò, chục loại đủ vị thơm, cay, chua, chát…
