Nhiều du khách đến Phan Rang đều khẳng định rằng: ở Phan Rang không có món gì dễ kiếm bằng bún mắm nêm. Các con đường, góc phố nơi đây, dù lớn hay nhỏ thì đều bày bán món ăn này. Và dù ngày nắng hay mưa thì hàng quán lúc nào cũng đông khách.
Tuy không phải là đặc sản của vùng đất đầy nắng và gió Phan Rang, càng không phải là nét riêng biệt của ẩm thực vùng này, nhưng chỉ có ở Phan Rang thì mắm nêm mới được dùng để đặt cho một món ăn (chứ không phải một loại nước chấm) và nâng lên thành một đặc sản. Nhiều người gọi bún mắm nêm là món ăn đường phố vì nó chưa từng được nhắc tên trong menu của bất kỳ nhà hàng hay khách sạn nào ở Phan Rang. Dường như chỉ khi xuất hiện ở lề đường, góc phố hay những khu chợ quê thì bún mắm nêm mới dậy mùi, dậy vị.
Không giống như bún mắm nêm Hội An thường ăn kèm với thịt heo, mít non luộc và lạc rang…, một tô bún mắn nên Phan Rang rất đơn giản. Không cần chuẩn bị hay nấu nướng, bún mắm nêm Phan Rang chỉ gồm bún tươi, mắm nêm đủ mặn và cay, cà pháo, rau sống. Ai thích ăn thêm chả lụa hay chả cá thì có thể gọi thêm. Cũng bởi đơn giản vậy mà giá một tô tương đối mềm, chỉ từ 5.000 đồng đến 7.000 đồng. Do dễ mua, dễ ăn nên bún mắm nêm không kén bất cứ thực khách nào.
Với những người thực sự sành ăn thì mắn nêm pha loãng hay được chế biến với nhiều gia vị sẽ không được chuộng, thay vào đó là bát mắm nêm nguyên chất vẫn còn nguyên cái. Họ cũng chỉ ăn cùng cà pháo chứ không kèm thêm bất cứ thứ gì khác. Có như thế, mắm nêm mới thực sự đậm đà chứ không bị át bởi các loại gia vị hay rau mùi.
Đơn giản là vậy nhưng bún mắm nêm Phan Rang lại mang sức hút khó có thể chối từ. Không chỉ là món ăn khiến thực khách nhớ mãi, ngay cả những người bán mắm nêm ở đất này cũng có thâm niên ít nhất hàng chục năm. Nhiều người con Phan Rang xa quê lâu năm nhưng mỗi khi có cơ hội tìm về đều không bỏ qua cơ hội thưởng thức món ăn dân dã, đậm vị quê hương này.
Ai đó từng nói, món ăn của vùng đất nào sẽ thể hiện tính cách của con người nơi ấy. Bằng món bún mắm nêm dân dã , đậm đà hương vị, người ta có thể thấy được tính cách giản dị và gần gũi của những người Phan Rang, tuy mộc mạc nhưng khiến du khách phương xa lưu luyến mãi.
